Benzaldehit Molekülü Tedaviye Dirençli Pankreas Kanserini Durdurabilir
Pankreas kanseri gibi agresif tümörler, tedaviye karşı direnç geliştirerek vücudun farklı bölgelerine yayılabilir. Bu yayılım, hücrelerin "epitelyal" halden "mezenkimal" adı verilen daha hareketli ve tedaviye dirençli bir forma geçmesiyle oluyor. Japonya’daki Fujita Sağlık Üniversitesi'nden Dr. Hideyuki Saya liderliğindeki bir ekip, bu dirençli kanser hücrelerini hedef alabilecek umut verici bir molekülü inceledi: badem, kayısı ve incirdeki tatlı kokudan sorumlu benzaldehit.
1980’li yıllarda benzaldehitin kanser hücreleri üzerindeki etkileri keşfedilmişti, ancak bu etkinin mekanizması bilinmiyordu. Bu yeni çalışma, söz konusu molekülün, kanser hücrelerinde yaşamsal öneme sahip bazı protein etkileşimlerini engellediğini gösterdi. Araştırmanın bir diğer ilginç yanıysa, çalışmanın ilk yazarı Dr. Jun Saito’nun, 1980'lerde bu alanda çalışan araştırmacılardan birinin kızı olması.
Fare modellerinde yapılan deneylerde, benzaldehit hem radyasyon tedavisine hem de hedefe yönelik bir ilaç olan osimertinib’e direnç geliştirmiş kanser hücrelerinin büyümesini durdurdu. Molekül, radyoterapiyle birlikte kullanıldığında ise daha önce direnç gösteren hücrelerin öldürülmesini sağladı. Hücre kültürlerinde elde edilen veriler, bu molekülün güçlü bir sinerji sağladığını ortaya koydu.
Benzaldehitin etkili olmasının nedeni, 14-3-3ζ adlı bir sinyal proteinini histon H3 üzerindeki belirli bir fosforilasyonla etkileşiminden alıkoyması. Bu etkileşim, kanser hücrelerinin yaşamını sürdürebilmesi ve tedavi direnci kazanmasında büyük rol oynuyor. Molekül bu yolu kapattığında, kanserin yayılımına ve dirençli genlerin ortaya çıkmasına engel olmuş oluyor.
Araştırmanın sonucuna göre, benzaldehit yalnızca kanserin yayılmasını engellemekle kalmıyor, aynı zamanda mevcut tedavilere direnç geliştirmiş hücreleri de hedef alabiliyor. Dr. Saya, bu keşfin, doğrudan hedeflenmesi zor olan 14-3-3ζ proteininin dolaylı yoldan etkisiz hale getirilmesi açısından büyük önem taşıdığını vurguluyor. Gelecekte benzaldehitin, moleküler hedefli tedavilerle birlikte kullanılarak, dirençli kanser türlerine karşı yeni tedavi seçenekleri sunabileceği düşünülüyor.